|
|
|
|
Mensenrechtenexpert José Smits bepleit goed mentorschap
 De Verenigde Naties hebben de rechten van personen met een handicap vastgelegd in het vernieuwde mensenrechtenverdrag. José Smits is expert op dit gebied. Zij waarschuwt dat het verdrag ook betrekking heeft op mentorschap. Mentoren moeten goed luisteren naar wat hun cliënt aangeeft te willen. “Wie meent te beslissen uit bestwil, maar daarbij voorbij gaat aan de wil van de cliënt, handelt in strijd met dit verdrag.”
José Smits legt uit dat het VN-verdrag stelt dat niemand vanwege een handicap zeggenschap mag worden ontnomen. In artikel 12 van het verdrag is bepaald dat alle personen met een handicap in alle aspecten van het leven handelingsbekwaam zijn. Hetzelfde artikel erkent wel dat sommige mensen bescherming nodig hebben bij het uitoefenen van hun wilsbekwaamheid. Ogenschijnlijk lijkt het Nederlandse systeem van vertegenwoordiging door mentoren, bewindvoerders en curatoren dus in overeenstemming met het VN-verdrag. “Maar de uitvoering is niet altijd vanzelf goed. Mentoren handelen in strijd met het verdrag als zij, bijvoorbeeld op grond van hun eigen normen, te weinig luisteren naar wat de persoon voor wie ze handelen, aangeeft te willen.”
Bestwil niet goed genoeg
Het Comité dat vanuit Genève toeziet op de naleving van het verdrag licht toe (General Comment op artikel 12) dat mentoren de besluitvorming niet van de ander mogen overnemen, maar die moeten ondersteunen. Dit betekent dat de mentor actief moet onderzoeken wat iemands wil en wens zijn én daarnaar handelen. “De mentor mag niet uitgaan van een zogenaamd objectief belang. Of van bestwil zoals we in het Nederlands zouden zeggen.” Het Comité vindt dat er bij 'bestwil' een subjectieve beoordeling van de mentor (of wie dan ook) in sluipt. Het is juist een mensenrecht dat ook een persoon met een handicap zelf mag besluiten. Uitgangspunt moet zijn, vindt het Comité, dat iedereen automatisch zeggenschap heeft, tenzij voor concrete kwesties is vastgesteld dat iemand dat echt niet kan. Het Comité bepleit dat overheden het gebruik van goede methoden stimuleren om mensen met een handicap te helpen bij het nemen van besluiten. Zo kan de overheid bijvoorbeeld bevorderen dat mensen met verstandelijke handicaps veel meer begrijpelijke informatie krijgen en dat hun ondersteuners (mentoren bijvoorbeeld) gratis beschikbaar zijn.
José Smits is bestuurder van Inclusie Nederland en Inclusion Europe. Op uitnodiging van Mentorschap Haag en Rijn liet zij haar licht schijnen over de mensenrechten van personen met een handicap tijdens een mentorenbijeenkomst.
|
|
In februari was Mentorschap Nederland aanwezig bij het congres “Samen kiezen, vooral doen” georganiseerd door CBO in Utrecht. Het was een positieve dag. De insteek om als hulp- of zorgverlener samen in de spreekkamer tot een beslissing te komen, blijkt velen te inspireren. Guido Zwam, ambassadeur van Mentorschap Midden Nederland, vatte het als volgt samen: “Het gesprek in de spreekkamer tussen zorgverlener en patiënt is als een dans: al hoewel de één hoogstwaarschijnlijk zal leiden, maken de bewegingen van beiden het geheel tot een samenspel.”
Maar wat als de patiënt niet in staat is te begrijpen wat de zorgverlener voorstelt? Of niet in staat is te overzien wat de consequenties zijn? Vaak zal er een familielid zijn die kan helpen tot een goed besluit te komen. Maar als die er ook niet is?
Helaas blijkt dat een vraag waar nog weinig over na is gedacht. Onze aanwezigheid bleek dus zeer waardevol. We hebben diverse gesprekken kunnen voeren met beleidsmakers, zorgverleners en communicatieadviseurs waarin duidelijk werd dat mentorschap in de praktijk van de zorgverlener een belangrijke meerwaarde kan hebben.
Door middel van een enquête hebben we deze dag onder de aanwezigen wat gegevens verzameld. In totaal beantwoorden 37 artsen, verpleegkundigen, beleidsmakers, projectleiders en communicatietrainers/adviseurs de enquête. Slechts 14% is goed bekend met mentorschap. Iets meer dan de helft van de groep heeft er voordat ze de enquête kregen nog nooit van gehoord. Toch vindt 41% dat een deel van de cliënten dat door hun organisatie wordt verzorgd en/of ondersteund eigenlijk een mentor nodig heeft.
De meerwaarde van een mentor bij het samen kiezen? Guido omschrijft het als volgt: “De mentor kan vanuit de zorgverlener gezien dé tolk zijn die inzicht kan verschaffen in de situatie, wensen en waarden van de patiënt. Vanuit de patiënt gezien is hij de onmisbare schakel om te communiceren met de zorgverlener.” En zo is het.
|
|
Sterke groei in 2014
Het jaar 2014 overtreft alle verwachtingen van Mentorschap Nederland. De aantallen mentoren en cliënten groeien veel harder dan verwacht.
Het aantal cliënten met een benoemde mentor en een beschikking van de rechtbank nam met ongeveer 30% toe. Het aantal ingeschreven mentoren groeide met ongeveer 25%. Uit het aantal wachtende cliënten leidt Mentorschap Nederland af dat de behoefte aan mentorschap onverminderd groot is. De doelstelling voor 2015 is daarmee glashelder: samen met de regionale stichtingen voorzien in de groeiende vraag naar mentoren.
Hieronder een grafiek met de ontwikkeling in de diverse cliëntengroepen.
|
|
Evaluatie GoedVertegenwoordigd.nl
Op de site www.goedvertegenwoordigd.nl vindt u informatie over vertegenwoordiging door familie. De site werd opgezet als project. Medio 2015 wordt besloten of en hoe we de website en helpdesk kunnen voortzetten. Daarvoor houden we op dit moment een beknopte enquête. Ieder die de site weleens bezoekt nodigen wij graag uit om aan deze enquête mee te werken. Kijk op www.goedvertegenwoordigd.nl
|
|
Kijken naar Ondernemend Nederland
Het tv-programma Ondernemend Nederland besteedt 26 april aandacht aan mentorschap. De makers van dit programma willen zakelijk Nederland inspireren. Zij nemen de kijker mee in de wereld van grote en kleine ondernemingen. De topman van een beursgenoteerd bedrijf vertelt bijvoorbeeld over investeringen in verre buitenlanden, terwijl de vakman zonder personeel (ZZP-er) laat zien wat hem drijft en hoe hij het aanpakt. En Nico Heinsbroek vertelt wat Mentorschap Nederland is en doet. Kijken dus! Zondag 26 april 2015 om 09.55 uur naar Ondernemend Nederland op RTL 7. Herhaling is op 2 mei 2015 om 13.00 uur.
|
|
|
|
|
|
|
De radiocampagne voor mentorschap resulteerde in tientallen aanmeldingen van potentiële mentoren. Het spotje met Marinka de Haan, mentor in West-Brabant, leidde ook tot fors hogere bezoekcijfers voor de website 
